Elm adamları təbii şəraitdə təkamül etməsi təxminən 500 milyon il çəkəcək yeni flüoresan zülal sintez ediblər. “EsmGFP” adlanan komponent çoxlu bioloji məlumatlara öyrədilmiş “ESM3” adlı süni intellekt modelindən istifadə etməklə yaradılıb.
“ESM3” 2,78 milyard təbii zülaldan alınan məlumatları təhlil edərək çatışmayan genetik ardıcıllıqları doldurdu. Nəticə unikal idi: zülal öz ardıcıllığının yalnız 58%-ni ən yaxın məlum analoqla, qabarcıqlı dəniz anemonundan (Entacmaea quadricolor) insan tərəfindən dəyişdirilmiş flüoresan zülalla bölüşür.
Tədqiqatlar göstərdi ki, “esmGFP” zülalının təbii şəkildə ortaya çıxması üçün elm adamlarının fikrincə, 96 fərqli genetik dəyişikliyə məruz qalmalıdır ki, bu da təxminən 500 milyon il çəkəcək. Daha qısa müddətdə zülal yaratmağa qadir olan AI-nin işindən fərqli olaraq, bu proses olduqca uzun və mürəkkəb olardı.
Alimlər bütün üstünlüklərə baxmayaraq, biomühəndislikdə süni intellektdən istifadənin təbii seleksiya ilə bağlı mürəkkəb proseslərin diqqətlə təhlilini və nəzərdən keçirilməsini tələb etdiyini, bu texnologiyaların real həyatda düzgün tətbiqi üçün vacib olduğunu vurğulayırlar.
Fikirləriniz ?
